Ahi Evran
Ahi Evran, 13. yüzyılda yaşamış, Ahi teşkilatının kurucusu olarak kabul edilen önemli bir Türk düşünürü, mutasavvıfı ve esnaf lideridir. Tam adı Şeyh Nasîrüddin Mahmud el-Hoyî'dir.
- Hayatı ve Kökeni: Horasan'ın Hoy şehrinde doğmuştur. İlk eğitimini burada almış, daha sonra Bağdat ve Şam gibi önemli ilim merkezlerinde bulunarak dönemin önde gelen alimlerinden dersler almıştır.
- Anadolu'ya Gelişi: Anadolu'ya Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubad döneminde gelmiştir. Burada esnaf ve sanatkarları bir araya getirerek Ahi teşkilatını kurmuştur.
- Ahi Teşkilatı: Ahi Teşkilatı, esnaf ve sanatkarlar arasında dayanışmayı, ahlaki değerleri, mesleki eğitimi ve toplumsal düzeni sağlamayı amaçlayan bir örgütlenmedir. Ahi Evran, bu teşkilatın felsefi ve ahlaki temellerini oluşturmuştur.
- Felsefesi ve Düşünceleri: Ahi Evran'ın düşünceleri, İslam ahlakı, tasavvuf ve fütüvvet ilkeleri üzerine kuruludur. Esnafın dürüst, çalışkan, yardımsever ve topluma faydalı olması gerektiğini vurgulamıştır. Fütüvvet anlayışı, Ahi teşkilatının temelini oluşturur.
- Etkisi: Ahi Evran'ın kurduğu teşkilat, Anadolu'nun sosyal, ekonomik ve kültürel hayatında önemli bir rol oynamıştır. Ahilik, Osmanlı Devleti döneminde de varlığını sürdürmüş ve esnaf örgütlenmelerine ilham kaynağı olmuştur.
- Eserleri: Ahi Evran'a ait olduğu düşünülen çeşitli eserler bulunmaktadır. Bu eserlerde, Ahi teşkilatının prensipleri, esnafın ahlaki sorumlulukları ve toplumsal düzen konuları ele alınmaktadır.